พระธาตุศักดิ์สิทธิ์แห่งโยนกนครเชียงแสน @ วัดพระธาตุจอมกิตติ

สถานที่ตั้ง : อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย

พิกัด : 20.286066,100.074172

วัดพระธาตุจอมกิตติ ตั้งอยู่บนยอดดอยน้อย องค์พระเจดีย์มีลักษณะฐานล่างเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีซุ้มสี่ทิศประดิษฐานพระพุทธรูปประทับยืนปูนปั้นทั้งสี่ด้าน ส่วนยอดเป็นองค์ระฆังกลม สร้างโดยพระเจ้าพังคราช เมื่อปี พ.ศ. 1481 ภายในบรรจุพระธาตุที่พระพุทธโฆษาจารย์นำมาถวาย หลังจากที่เดินทางไปศึกษาพระพุทธศาสนา จากประเทศลังกา แล้วกลับมาเผยแผ่ศาสนาในโยนกนคร (อำเภอเชียงแสนปัจจุบัน) ตรงกับสมัยของพระเจ้าพังคราช ซึ่งพระเจ้าพรหมได้ทรงขับไล่ขอมไปจากโยนกสิ้น พร้อมทั้งได้อัญเชิญพระเจ้าพังคราช พระราชบิดากลับมาขึ้นครองเมืองเชียงแสน ส่วนพระเจ้าพรหมมหาราช นักรบผู้ยิ่งใหญ่ได้ไปสร้างเมืองแห่งใหม่คือเมือง "ไชยปราการ" เพื่อเป็นเมืองหน้าด่าน ป้องกันการรุกรานของข้าศึก เมื่อพระพุทธโฆษาจารย์ได้นำพระพุทธศาสนามาเผยแพร่ในเชียงแสน พร้อมกับได้อัญเชิญพระบรมธาตุ ของพระพุทธเจ้า มาด้วยจำนวนถึง 16 พระองค์ เป็นพระบรมอัฐิธาตุส่วนพระนลาฏ (หน้าผาก) พระเจ้าพังคราชจึงได้แบ่งพระบรมธาตุให้กับพญาเรือนแก้ว (เจ้าเมืองไชยนารายณ์) ซึ่งได้นำไปประดิษฐานไว้ในพระเจดีย์วัดจอมทองในตัวเมืองเชียงราย

เมื่อปี พ.ศ. 2500 พระครูสังวรสมาธิวัตร แห่งสำนักวิปัสนา ได้จัดตั้งสำนักสงฆ์ขึ้นมาที่เชิงดอยพระธาตุจอมกิตติ และได้ย้ายขึ้นไปสร้างวัดอยู่บนเชิงพระธาตุ ในภายหลังจึงได้มีการสร้างบันไดขึ้น สร้างอุโบสถที่หันหน้าสู่แม่น้ำโขง สร้างซุ้มประตูโขงโยนก 4 ซุ้มประตูประจำ 4 ทิศ ที่เชิงดอยมีพระพุทธรูปองค์ใหญ่ชื่อว่า “หลวงพ่อพุทธองค์โยนกมิ่งมงคลเชียงแสน” สร้างขึ้นแทนพระเจ้าล้านตื้อที่จมอยู่ในแม่น้ำโขง แต่สามารถนำพระเศียรขึ้นมาได้ จึงนำไปไว้ที่พิพิธภัณฑ์เชียงแสน

เมื่อปี พ.ศ. 2550 เกิดแผ่นดินไหววัดขนาดได้ 5.8 ริกเตอร์ มีศูนย์กลางบริเวณชายแดนไทย-ลาว ห่างจากจังหวัดเชียงราย 57 กิโลเมตร ส่งผลให้ยอดฉัตรพระธาตุจอมกิตติ หักโค่นลงมาได้รับความเสียหาย ทางวัดได้นำไปเก็บรักษาไว้ ณ พิพิธภัณฑ์เชียงแสน สิ่งของที่บรรจุในยอดปลีองค์พระธาตุ ซึ่งมีอัญมณี 9 ชนิด ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถได้พระราชทานบรรจุในยอดฉัตรเพื่อบูชาพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งพบแล้ว 7 อย่าง สูญหายไป 2 อย่าง

ต่อมากรมศิลปากรได้ซ่อมแซมฉัตรจากของเดิมให้มีความสมบูรณ์และแข็งแรงมากขึ้น รวมทั้งได้เปลี่ยนก้านและแกนฉัตรเป็นสแตนเลส จากเดิมที่เป็นเหล็ก ซึ่งผุกร่อนเป็นสนิม ส่วนยอดฉัตรที่ประดับด้วยอัญมณีนพเก้า และมีอัญมณีหลุดหายไป 2 ชนิดนั้น ได้มีประชาชนบริจาคโกเมนและนิล ซึ่งช่างได้นำขึ้นไปประดับไว้ครบทั้ง 9 ชนิดแล้ว ส่วนองค์พระธาตุ กรมศิลปากรได้ดำเนินการบูรณะเสร็จเรียบร้อยแล้ว ทั้งในส่วนโครงสร้างและฐานราก เสริมอิฐซ่อมแซมส่วนที่เสียหายและเสริมความมั่นคงรอยแตกร้าวด้วยการอัดฉีดน้ำปูนเข้าไป ในปี พ.ศ. 2551 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังวัดพระธาตุจอมกิตติ ทรงประกอบพิธียกฉัตรประดับยอดพระธาตุกลับคืนดังเดิม

by Traveller Freedom