กษัตริย์ผู้สร้างเมืองเชียงราย @ อนุสาวรีย์พญามังรายมหาราช
สถานที่ตั้ง : ห้าแยกพ่อขุน ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย
พิกัด : 19.910457,99.840241
อนุสาวรีย์พญามังรายมหาราช ประดิษฐานอย่างโดดเด่นเป็นสง่าอยู่บริเวณห้าแยกพ่อขุน ผู้คนสัญจรไปมาทั้งคนเมืองเชียงราย และนักท่องเที่ยว ต้องผ่าน และมองเห็นอนุสาวรีย์ แห่งนี้ เหตุเพราะตั้งอยู่ริม ถนนพหลโยธิน ถนนท่องเที่ยวสายหลักของภาคเหนือ และจังหวัดเชียงราย
ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกับพระนามของพระองค์ที่มีการเรียกต่างกัน คือ พ่อขุนเม็งราย กับ พญามังราย ทั้งสองพระนาม คือพระองค์เดียวกัน หากพิจารณาจากอนุสาวรีย์ ที่ได้ตั้งอยู่บริเวณห้าแยกพ่อขุน ซึ่งก็มาจากชื่อของพ่อขุนเม็งราย แต่หากวิเคราะห์กันตามประวัติศาสตร์ คำว่า “พ่อขุน” เป็นพระยศเรียกนำหน้าระบอบการปกครองแบบ “พ่อปกครองลูก” เห็นได้ชัดจากพระนามของ พ่อขุนรามคำแหง แห่งกรุงสุโขทัย ซึ่งทั้งสองพระองค์ก็เป็นพระสหายร่วมสมัยกันอีกด้วย น่าจะเป็นการนำพระนามของพ่อขุนรามคำแหง มาใช้เรียก พระนามกษัตริย์เชียงรายพระองค์นี้ เพราะการปกครองของล้านนาไม่ได้เป็นแบบพ่อปกครองลูกแต่อย่างใด ทั้งนี้คำว่า “พญา” มีความหมายแปลว่า “กษัตริย์” สรุปได้จากเหตุผลคร่าวๆ นี้ว่า ชื่อที่เรียกอย่างถูกต้องคือ “พญามังราย” อนึ่งท่านเป็นกษัตริย์ยอดนักรบผู้ยิ่งใหญ่แห่งประวัติศาสตร์ จึงมีการต่อท้ายพระนามว่า “มหาราช” นับเป็นมหาราชพระองค์ที่ 2 แห่งแผ่นดินสยาม จึงมีพระนามเต็มว่า พญามังรายมหาราช
อย่างไรก็ตามนอกจากชื่อ ห้าแยกพ่อขุนแล้ว ยังมีสถานที่สำคัญที่ใช้ชื่อ “เม็งราย” อีกมากมาย เช่น วัดพระเจ้าเม็งราย ตำบลเม็งราย อำเภอพญาเม็งราย และโรงเรียนเม็งรายมหาราชวิทยาคม เป็นต้น โดยมีการสันนิษฐานว่าใช้ชื่อ "เม็งราย" ต่อๆ และตามๆ กันมา เป็นกุศโลบายทางการเมืองของรัฐบาลสยามในยุคของการล่าอาณานิคมจากชาติตะวันตก เพราะเมื่ออังกฤษได้พม่าเป็นอาณานิคมแล้ว ก็หมายจะยึดดินแดนล้านนาเอาไว้ด้วย ซึ่งนั้นก็คือ 8 จังหวัดในภาคเหนือตอนบน โดยใช้เหตุผลว่า “ล้านนาเป็นเมืองขึ้นพม่า เมื่อพม่าเป็นของอังกฤษแล้ว ล้านนาย่อมตกเป็นของอังกฤษตามด้วยเช่นกัน” แม้กษัตริย์แห่งอาณาจักรล้านนายังมีพระนามว่า "มังราย" ซึ่งบ่งบอกชี้ชัดว่าเป็นภาษาของพม่า ดังเช่นชื่อของแม่ทัพพม่าในอดีต มังมหานรธา และมังสามเกียด เป็นต้น ด้วยเหตุการณ์นี้เอง รัฐบาลสยามจึงแต่งประวัติศาสตร์ล้านนาขึ้นใหม่โดยแก้พระนาม "มังราย" เป็น "เม็งราย" เพื่อให้รอดพ้นจากการเสียดินแดนล้านนาหรือภาคเหนือตอนบนอันเป็นแผ่นดินที่ทรงคุณค่าของสยามมาจนถึงปัจจุบัน จากเหตุผลดังกล่าวทำให้ประวัติศาสตร์พระนามของพระองค์ได้ถูกเรียกเปลี่ยนแปลงไปสืบทอดต่อกันมา จนคนรุ่นหลังไม่สามารถรับรู้ถึงพระนามที่แท้จริง
พญามังรายมหาราช สร้างเมืองเชียงรายเป็นเมืองแรกก่อนที่จะกำเนิดเติบใหญ่เป็น อาณาจักรล้านนา เชียงรายจึงถือว่าเป็น “ปฐมนครแห่งอาณาจักรล้านนา” รัชทายาท หรือผู้ที่รอการสืบทอดราชบัลลังก์ เป็นกษัตริย์องค์ต่อไป ส่วนใหญ่จะผ่านการปกครองเมืองเชียงราย มาก่อน รวมถึงการนับอายุของอาณาจักรล้านนา จะเริ่มนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 1805 ซึ่งเป็น ปีที่สร้างเมืองเชียงราย โดยปัจจุบันมีอายุกว่า 752 ปีแล้ว (นับถึงปี พ.ศ. 2557)
by Traveller Freedom
