อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ตั้งอยู่ในเขตอำเภอสองแคว จังหวัดน่าน มีพื้นที่ทั้งหมด 155,200 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่อำเภอท่าวังผา อำเภอเชียงกลาง อำเภอทุ่งช้าง อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน และอำเภอเชียงคำ อำเภอปง จังหวัดพะเยา โดยพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงตอนปลายของเทือกเขาหลวงพระบาง ซึ่งทอดตัวยาวเป็นแนวกั้นพรมแดนไทย-ลาว สภาพธรรมชาติอุดมไปด้วยผืนป่าที่สมบูรณ์ มีถ้ำขนาดใหญ่ มีน้ำตกไหลใสเย็น และมีจุดชมทะเลหมอกหลายแห่ง
ประวัติการจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ต้องย้อนกลับไปเมื่อปี พ.ศ. 2539 หัวหน้าอุทยานแห่งชาติดอยภูคา (ในสมัยนั้น) ได้ทำการสำรวจพื้นที่อุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกินและพื้นที่โดยรอบ ซึ่งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าน้ำยาว และป่าน้ำสวด อำเภอสองแคว จังหวัดน่าน พบว่ายังมีสภาพสมบูรณ์เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารลุ่มน้ำ มีจุดเด่นทางธรรมชาติที่สวยงามหลายแห่ง มีขนาดพื้นที่มากพอเหมาะสมที่จัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ จึงได้รายงานมายังกรมป่าไม้ เมื่อกรมป่าไม้พิจารณาแล้วเห็นว่ามีความเหมาะสมจึงจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน ในวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2539 จากนั้นกรมป่าไม้ได้มีคำสั่งให้ นายประดิษฐ์ เลิศลักษณ์ศิริกุล ตำแหน่งเจ้าพนักงานป่าไม้ 5 ประจำอุทยานแห่งชาติเขื่อนศรีนครินทร์ ไปปฏิบัติงานทำหน้าที่เป็นหัวหน้าอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน โดยเริ่มปฏิบัติหน้าที่ตั้งแต่วันที่ 5 สิงหาคม พ.ศ. 2542
ลักษณะภูมิประเทศของอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกิน เป็นเทือกเขาสูงสลับซับซ้อนวางตัวในแนวเหนือ-ใต้ คล้ายรูปตัว T มีระดับความสูงเฉลี่ยประมาณ 300 – 1,752 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง มียอดดอยจี๋เป็นยอดเขาที่สูงที่สุดของอุทยานฯ โดยมีความสูง 1,752 เมตร ส่วนลักษณะภูมิอากาศจะแบ่งออกเป็น 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน ตั้งแต่เดือนมีนาคม-เมษายน ฤดูฝนตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-ตุลาคม และฤดูหนาวตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดประมาณ 8 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดประมาณ 41 องศาเซลเซียส
ผู้อำนวยการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานแพร่ ซึ่งรับผิดชอบด้านการส่งเสริมและประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวจังหวัดแพร่ น่าน อุตรดิตถ์ ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกินว่า พื้นที่ของอุทยานฯ มีลักษณะเป็นภูเขาหินปูนที่มีลักษณะสวยงาม ประกอบไปด้วยแท่งเขาหินปูนและหน้าผาจำนวนมาก จึงทำให้มีสถานที่ที่สามารถมองชมวิวทิวทัศน์ที่สวยงามในลักษณะมองมุมสูงและไกลได้หลายแห่ง ทั้งบริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ลานกางเต็นท์ และบริเวณฐานปฏิบัติการต่อสู้กับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ในอดีตบริเวณดอยจี๋ นอกจากนี้ภายในอุทยานแห่งชาติถ้ำสะเกินยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าไปค้นหาความมหัศจรรย์ของธรรมชาติอีกมากมาย
บทความ โดย Traveller Freedom
