โบราณสถานแห่งเมืองเชียงแสน @ วัดป่าสัก

สถานที่ตั้ง : ตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย

พิกัด : 20.272961,100.077624

วัดป่าสัก เป็นวัดโบราณที่ตั้งอยู่บริเวณประตูเชียงแสน สร้างโดยพญาแสนภู กษัตริย์แห่งอาณาจักรล้านนา ที่มีความผูกพันกับเมืองเชียงแสน สร้างให้เมืองเชียงแสน เป็นยุคที่มีความเจริญรุ่งเรืองถึงขีดสุด โดยวัดป่าสักสร้างเมื่อปี พ.ศ. 1883

ได้มีการปลูกต้นสักล้อมกำแพงจำนวน 300 ต้น จึงเป็นที่มีของชื่อวัดป่าสักแห่งนี้ ทรงตั้งพระพุทธโฆษาจารย์เป็นสังฆราชจำพรรษา พื้นที่ของวัดประกอบด้วย โบราณสถาน 22 แห่ง ที่สำคัญที่สุดคือ เจดีย์ประธานทรงมณฑปยอดระฆังเป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ “ส่วนกระดูกตาตุ่มข้างขวา” ตกแต่งลวดลายปูนปั้นชั้นวิจิตรอันถือเป็นฝีมือช่างชั้นครู รูปแบบเจดีย์ได้รับอิทธิพลจากหริภุญไชย ส่วนพระพุทธรูปได้รับอิทธิพลจากสุโขทัย คือพระสีลา แต่ ลักษณะพระพักตร์ เป็นแบบเฉพาะของเชียงแสน

วัดป่าสัก ถือได้ว่าเป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งของอาณาจักรล้านนา วัดนี้มีเรื่องราวปรากฏอยู่ในตำนานกล่าวถึง พญาแสนภู กษัตริย์องค์ที่สามแห่งราชวงศ์มังราย พระโอรสของพญาชัยสงคราม หรือมีศักดิ์เป็นหลานของพญามังรายมหาราช พระองค์ได้มาสร้างเมืองเชียงแสนเมื่อราวปี พ.ศ.1883 โดยประวัติของเมืองเชียงแสนก่อนที่พญาแสนภูจะเข้าปกครองนั้น มีเรื่องราวบันทึกอยู่ในพงศาวดารโยนกว่า เมืองเชียงแสนนี้แต่กาลก่อนเป็นที่ตั้งของแคว้นโยนกนาคพันธุ์ ครั้นต่อมาไม่นานแคว้นโยนกนาคพันธุ์ก็ถึงกาลล่มสลาย พญาลาวจักราชได้มาสถาปนาเมืองขึ้นใหม่ในบริเวณทางทิศตะวันออกริมฝั่งแม่น้ำโขงนามว่า “หิรัญนครเงินยาง”

ต่อมาเป็นเรื่องราวของพงศาวดารที่ได้กล่าวถึงเมืองหิรัญนครเงินยางว่า ในแผ่นดินของสมเด็จอมรินทราธิราช ทรงมีเทวโองการให้ลาวจกเทวบุตรได้พาบริวารหนึ่งพันมาจุติยังเทวโลก ถือเอาจองเขาเกตุบรรพต (ดอยตุงปัจจุบัน) ลงมาสถิตเหนือแท่นเงินใต้ร่มไม้ทันหมาก(ต้นพุทรา) ใกล้ฝั่งแม่น้ำละว้านัทรี (แม่น้ำสาย) สร้างพระนครที่นั้นให้ชื่อว่า “หิรัญนครเงินยาง”

จากเรื่องราวที่กล่าวมาอาณาจักรล้านนาในยุครุ่งเรืองมีหิรัญนครเงินยางเป็นศูนย์กลางแห่งอาณาจักร เห็นได้จากซากของโบราณสถานในบริเวณอำเภอเชียงแสน บ่งบอกถึงร่องรอยแห่งศิลปวัฒนธรรมเมื่อครั้งอดีตที่เคยรุ่งโรจน์ได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะ วัดป่าสัก ซึ่งตั้งอยู่นอกกำแพงเมือง ที่พญาแสนภูเป็นผู้สร้างขึ้นนั้น เจดีย์ทรงปราสาทแบบล้านนา ยังคงอยู่ในสภาพที่นักโบราณคดี และนักประวัติศาสตร์ ต่างเห็นพ้องต้องกันว่า มีสภาพที่สมบูรณ์ และสวยงาม จนไม่มีสถาปัตยกรรมที่ไหนในแผ่นดินล้านนาจะงดงามเท่า

ถึงแม้เมืองเชียงแสนจะเป็น “นครซ้อนนคร” มาหลายยุคหลายสมัย แต่เจดีย์ทรงปราสาทวัดป่าสักแห่งนี้ ถือเป็นซากวัฒนธรรมที่บ่งบอกให้รู้สึกถึงความภาคภูมิใจที่บรรพบุรุษได้ส่งต่อถึงลูกหลานเราชาวล้านนา

by Traveller Freedom